Każdego roku tysiące osób doświadcza zawału serca, sytuacji zagrażającej życiu, która wymaga natychmiastowej reakcji. Szybkość i skuteczność pierwszej pomocy mogą stanowić różnicę między życiem a śmiercią. W takich chwilach liczy się każda sekunda. Warto wiedzieć, jak prawidłowo pomóc, aby zwiększyć szanse na przeżycie poszkodowanego.

Co to jest zawał serca?

Zawał serca (atak serca) następuje, gdy przepływ krwi do mięśnia sercowego zostaje zablokowany, najczęściej przez zakrzep, który powstał w wyniku miażdżycy naczyń wieńcowych. Pozbawione tlenu komórki serca zaczynają obumierać, co w efekcie może prowadzić do poważnego uszkodzenia serca lub nawet śmierci. Szybkie działanie jest kluczowe, aby ograniczyć rozległość uszkodzeń i uratować życie chorego.

Rozpoznanie zawału serca – kluczowe objawy

Wczesne rozpoznanie objawów zawału to pierwszy krok do skutecznej pomocy. Do najczęstszych objawów należą:

  1. Silny ból w klatce piersiowej – ból, który często jest opisywany jako uczucie ciężaru, ściskania lub pieczenia, może promieniować do ramion (zwłaszcza lewego), żuchwy, pleców lub nadbrzusza.

  2. Duszność i trudności z oddychaniem – nagłe uczucie braku tchu jest częstym objawem zawału.

  3. Zimny pot, bladość i osłabienie – towarzyszące zawrotom głowy lub mdłościom, zwłaszcza jeśli wcześniej nie występowały.

  4. Mdłości i wymioty – objawy te mogą wystąpić szczególnie u kobiet.

Co robić? Pierwsza pomoc krok po kroku

Jeśli zauważysz u kogoś powyższe objawy lub sam ich doświadczasz, nie zwlekaj. Oto kroki, które mogą uratować życie:

1. Wezwij pomoc medyczną

Natychmiast zadzwoń pod numer alarmowy 112 lub 999. W Polsce przy zawałach serca karetki są traktowane priorytetowo, więc każda zwłoka może być ryzykowna. Staraj się mówić spokojnie, ale przekaż wszystkie istotne informacje, jak miejsce zdarzenia oraz opis objawów.

2. Zapewnij choremu wygodną pozycję

Jeśli to możliwe, posadź chorego na krześle lub oprzyj go o stabilne oparcie. Pozycja półleżąca, z podpartymi plecami i uniesionymi kolanami, zmniejsza obciążenie serca i poprawia komfort oddechowy.

3. Podaj aspirynę, jeśli jest dostępna

Aspiryna rozrzedza krew i może pomóc w zmniejszeniu wielkości zakrzepu blokującego przepływ krwi do serca. Jeśli chory nie ma uczulenia na aspirynę i nie bierze leków rozrzedzających krew, podaj mu 150–300 mg aspiryny i zachęć, by ją dokładnie pogryzł – działanie będzie szybsze.

4. Użyj nitrogliceryny, jeśli jest dostępna

Jeśli poszkodowany ma przepisane leki zawierające nitroglicerynę, które rozluźniają naczynia krwionośne i ułatwiają przepływ krwi, można podać mu jedną tabletkę, najlepiej podjęzykowo. Nigdy jednak nie podawaj tego leku osobie, która nie ma go w zaleceniach lekarskich – może to zaszkodzić.

5. Uspokajaj chorego i monitoruj objawy

Rozmawiaj z poszkodowanym spokojnie i powoli, ponieważ lęk i panika mogą pogłębić objawy. Zwracaj uwagę na zmiany w jego stanie: jeżeli osoba przestaje reagować lub traci przytomność, należy natychmiast rozpocząć resuscytację krążeniowo-oddechową (RKO).

RKO – Ratowanie życia przy utracie przytomności

Jeśli osoba z zawałem traci przytomność i przestaje oddychać normalnie, przystąp do resuscytacji:

  1. Upewnij się, że miejsce jest bezpieczne – zanim przystąpisz do działania, zadbaj o swoje bezpieczeństwo.

  2. Rozpocznij uciskanie klatki piersiowej – umieść jedną dłoń na środku klatki piersiowej poszkodowanego, a drugą na tej pierwszej. Wykonuj uciski o głębokości około 5-6 cm w tempie 100–120 ucisków na minutę. Kontynuuj do przybycia służb ratunkowych lub odzyskania przez chorego funkcji oddechowych.

  3. Jeśli jest dostępny defibrylator AED, użyj go – niektóre miejsca, takie jak centra handlowe, urzędy czy lotniska, są wyposażone w defibrylatory. Urządzenie to prowadzi użytkownika przez procedurę, analizując rytm serca i informując, czy konieczny jest wstrząs.

Czego nie robić?

W sytuacjach zagrażających życiu często działa stres, który może prowadzić do nieświadomych błędów. Unikaj tych najczęstszych:

  • Nie zostawiaj poszkodowanego samego – nawet gdy chory mówi, że czuje się lepiej, pozostań z nim do przybycia pomocy.
  • Nie podawaj jedzenia ani napojów – nawet wody, ponieważ mogłoby to skomplikować sytuację, zwłaszcza w przypadku konieczności przeprowadzenia zabiegu operacyjnego.
  • Nie wykonuj uciskania klatki piersiowej, gdy osoba oddycha i jest przytomna – to działanie zarezerwowane jest wyłącznie dla osób nieprzytomnych, które przestały oddychać.

Dlaczego szybka pomoc ma znaczenie?

W czasie zawału serca każda minuta bez odpowiedniego leczenia zwiększa ryzyko trwałego uszkodzenia mięśnia sercowego. Według badań, od 70 do 90 procent osób doświadczających zawału mogłoby przeżyć, gdyby szybciej trafiły pod opiekę medyczną. Nasza wiedza i reakcja w pierwszych minutach mogą znacząco zwiększyć ich szanse.

Podsumowanie

Umiejętność udzielania pierwszej pomocy przy zawale serca to wiedza, którą powinien posiadać każdy. Zawał może przydarzyć się w każdej chwili i każdemu – im szybciej zaczniemy działać, tym większe szanse na pomyślne zakończenie. Warto pamiętać o kilku podstawowych krokach: natychmiastowym wezwaniu pomocy, zapewnieniu wygodnej pozycji choremu, podaniu aspiryny (jeśli jest dostępna) oraz zachowaniu spokoju. Każda sekunda ma znaczenie, więc bądźmy przygotowani na sytuacje, w których możemy realnie wpłynąć na życie drugiego człowieka.

Zapraszam na szkolenie by dowiedzieć się więcej:

Product

Kurs pierwszej pomocy przedmedycznej

194 PLN 95 PLN - 51%

Poprzednia najniższa cena z ostatnich 30 dni: 95 PLN

Kurs przeznaczony dla pracowników wszystkich grup zawodowych oraz osób indywidualnych

Product

Kurs pierwszej pomocy przedmedycznej dla osób pracujących z dziećmi i młodzieżą

194 PLN 95 PLN - 51%

Poprzednia najniższa cena z ostatnich 30 dni: 95 PLN

Kurs odpowiedni dla rodziców, nauczycieli oraz osób pracujących z dziećmi

Product

Kurs pierwszej pomocy przedmedycznej dla osób z projektu Usługi sąsiedzkie

194 PLN 95 PLN - 51%

Poprzednia najniższa cena z ostatnich 30 dni: 95 PLN

Wariant szkolenia dla osób świadczących pomoc w ramach projektu Usługi sąsiedzkie

Pierwsza pomoc

Anna Sołtys
Koordynator ds. szkoleń, opiekun klienta
Tel:500501475
Email: a.soltys@luxcontrol.com.pl